Mediterranea, Beppe Caccia: "Wij hebben het Ministerie van Binnenlandse Zaken ongehoorzaamd en de wetten van de menselijkheid gehoorzaamd."

Alleen al de afgelopen dagen zijn er langs de centrale Middellandse Zeeroute meer dan 30 migranten om het leven gekomen. Op 25 augustus meerde het ngo-schip Mediterranea om 20:45 uur aan in de haven van Trapani na een reddingsoperatie op zee. Het schip negeerde de bevelen van het ministerie van Binnenlandse Zaken om naar Genua te varen voor de dringende ontscheping van de tien geredde mensen. "We hebben een onrechtvaardige en onmenselijke opdracht van het ministerie van Binnenlandse Zaken genegeerd. Maar daarmee hebben we wel het zeerecht, de Italiaanse grondwet en de wetten van de menselijkheid nageleefd", aldus Beppe Caccia, hoofd van de missie van Mediterranea.

De logica en politiek van verre havens zijn onmenselijk

Het Ministerie van Binnenlandse Zaken heeft de afgelopen tweeënhalf jaar de praktijk geconsolideerd om zoek- en reddingsschepen toe te wijzen aan havens die steeds verder van het reddingspunt verwijderd liggen: dit is zorgwekkend. We hebben een aanzienlijke geschiedenis van institutionele reddingsoperaties op zee in Italië, die tot nu toe de rol van de kustwacht is geweest. De kustwacht redt jaarlijks tienduizenden mensen op zee en beschikt over een nationaal maritiem reddingscoördinatiecentrum, het MRCC in Rome, dat voldoet aan internationale verdragen en nationale wetgeving, en verantwoordelijk is voor het beheer van noodsituaties op zee van A tot Z. Maar al tweeënhalf jaar zijn we als ngo's getuige van deze anomalie die buiten elk kader van internationaal en nationaal maritiem recht valt, waar de uiteindelijke beslissing over het toewijzen van de haven van ontscheping, nadat een reddingsoperatie is voltooid, bij het Ministerie van Binnenlandse Zaken ligt. En dus grijpt, in plaats van de kustwacht, het Maritiem Reddingscoördinatiecentrum van Rome, in op een reddingsoperatie op zee van A tot Z, het Ministerie van Binnenlandse Zaken in, een interventie die door geen enkele wet of nationale of internationale overeenkomst wordt gelegitimeerd. Dit heeft geleid tot de introductie en consolidatie van een praktijk genaamd "verre havens", die ernstig discriminerend is en de fundamentele rechten schendt van mensen die op zee worden gered. Ik benadruk het discriminerende aspect omdat pas over ontscheping in een verre haven wordt besloten nadat mensen zijn gered, hetzij door een burgerschip, hetzij door een koopvaardijschip.

Zo raak je mensen en NGO's

Dit beleid gaat altijd ten koste van mensen. Burgerschepen worden op volkomen willekeurige wijze aangevallen om hun activiteiten te belemmeren. Deze praktijk is onaanvaardbaar geworden. We hebben het hier over aangewezen havens langs de Adriatische Zee of de Tyrreense Zee, in het noorden. Wij kregen bijvoorbeeld de haven van Genua toegewezen. We voerden de reddingsactie uit in de vroege ochtenduren van donderdag. Deze haven lag 690 zeemijl van onze positie, ongeveer 1242 kilometer. Ons schip heeft een kruissnelheid van zeven knopen, oftewel zeven mijl per uur: het vervoeren van de geredde mensen zou vijf dagen varen hebben gekost. Nu gaat het niet om ons schip; het gaat om de fysieke en mentale gezondheid, de rechten en de waardigheid van de geredde mensen. Mensen die – laten we dat niet vergeten – al veel hebben geleden.

Wie zijn de mensen die jij hebt gered?

In ons geval tien jongeren. Jongeren uit extreem moeilijke milieus. Jonge Koerden, Iraniërs, Irakezen, Syriërs, Egyptenaren. Contexten waar minderheden worden vervolgd, waar burgeroorlog heerst, politieke repressie. Jongeren die maanden, zelfs jaren, in die hel genaamd Libië hebben doorgebracht. Ze komen uit detentiekampen en dragen de onuitwisbare sporen van onuitsprekelijke martelingen op hun lichaam, maar nog meer op hun ziel. We hebben het over littekens op hun huid, diepe littekens op hun geest, van geweld, misbruik. Deze mensen hebben een verschrikkelijke ervaring doorstaan in de nacht van woensdag op donderdag, omdat ze door mensenhandelaren met geweld aan boord van dit schip werden geladen. Ze waren getuige van de dood van vier jongeren vlak voor de kust, vier reisgenoten die, nadat ze van een ander schip waren gevallen, niet werden teruggevonden door de mensenhandelaren, die hen in zee hadden achtergelaten om te verdrinken. Toen het schip van de mensenhandelaren ons schip naderde, werden ze opnieuw het slachtoffer van geweld: ze werden geschopt en geslagen en als vuilniszakken in zee gegooid. We hebben het dus over zeer kwetsbare, zwaar getraumatiseerde mensen. Kunnen we het lijden van nog eens vijf dagen op zee, met alles wat de zee teweeg kan brengen, nog eens opleggen? Toen we het eiland Pantelleria passeerden om de Straat van Sicilië over te steken, stond er een harde wind, een mistral en golven van twee tot drie meter hoog. Deze jongeren herbeleefden het trauma van de nacht van de schipbreuk. Nu rest ons nog maar één vraag.

Welke?

Waarom neemt een minister van Binnenlandse Zaken wraak op kinderen, om ik weet niet waarvoor? Waarom moeten we accepteren dat mensen worden behandeld als pakketjes, of, om de minister zelf te citeren, als "restlading". Waarom moeten we accepteren dat elke basisnorm wordt geschonden om mensen geweld aan te doen, simpelweg omdat ze migranten, vluchtelingen of ontheemden zijn? Wat is er van dit land geworden? Het klimaat dat we inademen met de systematische campagnes om migranten en reddingsacties op zee te criminaliseren, is slecht en haatdragend.

Uw daad was een daad van burgerlijke ongehoorzaamheid.

We hebben niets ongewoons gedaan. We hebben gewoon de ethische wetten van de mensheid gevolgd. De geredde mensen hadden onmiddellijk medische en psychologische zorg nodig, die alleen op het land kon worden geboden.

Verwacht u enige gevolgen?

Er zullen gevolgen zijn, en we zullen die met grote kalmte tegemoet treden, met opgeheven hoofd, ons bewust van de verantwoordelijkheden die we op ons hebben genomen, ons ervan bewust dat onze primaire verantwoordelijkheid bij deze mensen lag, niet bij de onrechtvaardige en onmenselijke bevelen van het ministerie van Binnenlandse Zaken. We zullen zien wie de crimineel is.

Gisteravond werd het humanitaire schip Ocean Viking van de NGO SOS Mediterranee opzettelijk en gewelddadig aangevallen in internationale wateren door de Libische kustwacht

Honderden schoten werden rechtstreeks afgevuurd op de patrijspoorten van het scheepsdek. Ook wij zijn het slachtoffer geworden van intimidatie en bedreigingen van Libische militieschepen. Deze milities worden officieel gesteund en gefinancierd door de Italiaanse regering en Europese instellingen. Deze criminelen zijn gedelegeerd – ik zou zelfs zeggen uitbesteed – om de maritieme grens van de Europese Unie in de Middellandse Zee te bewaken. Deze heren staan zich kennelijk een escalatie van geweld toe – minstens drie tragedies zijn in een week tijd ternauwernood voorkomen – waarschijnlijk omdat iemand, door – ondanks een arrestatiebevel van het Internationaal Strafhof voor ernstige misdaden tegen de menselijkheid – een van de leiders van deze militie, de zogenaamde generaal Almasri, vrij te laten, een signaal van immuniteit en straffeloosheid aan deze criminelen heeft afgegeven. Ik kan deze escalatie van geweld door Libische milities op zee niet anders verklaren.

Fotocredit Mediterranea